อาหารบางประเภทแม้จะถูกสุขลักษณะมีประโยชน์ แต่ก็มีโทษได้เช่นกันหากกินอย่างไม่เหมาะสม ไม่ถูกวิธี เมนูเนื้อสัตว์ก็เช่นกันแม้จะเป็นแหล่งโปรตีน แต่ถ้ากินไม่ถูกย่อมส่งผลต่อไตได้มีคำแนะนำการกินเนื้อสัตว์เพื่อถนอมไตจาก นพ.เจษฎ์ บุณยวงศ์วิโรจน์ รองผู้อำนวยการโรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา เจ้าของเฟซบุ๊ก “หมอเจด” ดังนี้
1. เลือกเนื้อสัตว์ “ชิ้นไม่ใหญ่เกินฝ่ามือ” ต่อมื้อ
ไตทำหน้าที่กรองของเสียจากโปรตีน ถ้ากินเนื้อสัตว์เยอะเกินไปในมื้อเดียว ไตจะต้องทำงานหนักขึ้นทันที ดังนั้น คือเนื้อสัตว์ไม่เกิน 1 ฝ่ามือต่อมื้อ จะได้โปรตีนพอซ่อมแซมกล้ามเนื้อ แต่ไม่เกินกำลังไต โดยเฉพาะคนอายุเกิน 40 ปี หรือคนที่เคยมีค่าไตเริ่มสูง วิธีนี้ช่วยชะลอไตเสื่อมได้
2. สลับ “ปลา–ไก่–ไข่” อย่าซ้ำเนื้อแดงทุกวัน
เนื้อแดง เช่น หมู เนื้อวัว มีฟอสฟอรัสและกรดยูริกสูง ถ้ากินติดกันหลายวัน ไตจะกรองของเสียหนักขึ้น แนะนำให้สลับเป็นปลา ไก่ ไข่ หรือเต้าหู้บ้าง โปรตีนจากปลายังมีโอเมก้า 3 ช่วยลดการอักเสบของไต สำหรับสายหมูกระทะ สเต็ก นพ.เจษฎ์ แนะนำให้ลดความถี่ลง เพื่อลดการทำงานของไต
3. เลี่ยงเนื้อแปรรูป ไส้กรอก หมูยอ เบคอน
เนื่องจากทำลายไต เพราะมีโซเดียมสูง ฟอสเฟตแฝง และสารกันเสีย ทำให้ไตต้องกรองทั้งเกลือและสารเคมีพร้อมกัน ส่งผลต่อเนื่องให้ไตเสื่อมเร็ว แม้กินในปริมาณไม่มาก แต่หากกินบ่อยค่าไตขึ้นได้ ยิ่งใครมีความดัน เบาหวาน หรือกรดยูริกสูง ควรเลี่ยงเด็ดขาด
4. วิธีปรุงสำคัญกว่าชนิดเนื้อ
เนื้อดีแค่ไหน หากทอด เค็มจัด หมักซีอิ๊วหวานเยอะ ไตก็พังได้ แค่เปลี่ยนวิธีปรุง ค่าไตของหลายคนจะดีขึ้นโดยไม่ต้องลดโปรตีน วิธีที่เป็นมิตรกับไต นพ.เจษฎ์ แนะนำให้ใช้วิธีต้ม นึ่ง ย่าง(ไม่ไหม้) ผัดน้ำ หลีกเลี่ยงน้ำซุปเข้มข้น เพราะโซเดียมสูงเกินจำเป็น
5. กินเนื้อสัตว์ “คู่ผัก” ทุกมื้อ
ผักช่วยจับของเสียและลดภาระไต ไฟเบอร์ช่วยให้ของเสียถูกขับออกทางลำไส้ แทนที่จะให้ไตกรองทั้งหมด แนะนำกินผักอย่างน้อย 2 กำมือ คู่กับเนื้อสัตว์ทุกมื้อ จะช่วยลดการอักเสบ ลดกรดยูริก และทำให้ค่า BUN (Blood Urea Nitrogen) และครีอะตินิน ซึ่งเป็นค่าที่ใช้ตรวจการทำงานของไตไม่พุ่ง
6. อย่ากินโปรตีนสูงตอนดึก
กลางคืนเป็นช่วงที่ไตพักฟื้น ถ้ากินเนื้อสัตว์หนักๆ ก่อนนอน ไตต้องทำงานต่อเนื่องทั้งคืน เสี่ยงไตเสื่อมเร็วขึ้น แนะนำให้มื้อเย็นเป็นโปรตีนเบาๆ เช่น ปลา ไข่ เต้าหู้ และกินไม่ดึก จะช่วยให้ไตฟื้นตัวได้ดีขึ้น ทั้งยังช่วยให้นอนหลับลึกขึ้นด้วย
7. ดื่มน้ำให้พอ โดยให้ดื่มบ่อยๆ ตลอดทั้งวัน ไม่ใช่โหมดื่มครั้งเดียว กินเนื้อสัตว์แล้วไม่ดื่มน้ำ ไตจะกรองของเสียลำบาก แต่การดื่มน้ำรวดเดียวเยอะๆ ก็ทำให้ไตทำงานหนักเหมือนกัน สูตรที่ดีคือจิบน้ำทั้งวันให้ปัสสาวะสีเหลืองอ่อน วิธีนี้ช่วยลดความเข้มข้นของของเสีย และป้องกันไตเสื่อมในระยะยาวได้