“การอยู่กับปัจจุบัน” เป็นหนทางที่จะทำให้เราคลายทุกข์ได้ ไม่โหยหาอาลัยในอดีต ที่ผ่านไปแล้ว และไม่วิตกกังวลอนาคต ซึ่งยังมาไม่ถึง แต่การอยู่กับปัจจุบันไม่ใช่เรื่องง่ายเลย เพราะแต่ละวินาทีคิดสารพัดไม่รู้กี่เรื่องราว นำมาสู่ความเครียด รู้ไหมว่าเรากำลังโบยตีตัวเองอยู่นะ จากการไม่ปล่อยวาง
แนะนำวิธีหนึ่งที่จะทำให้เราอยู่กับปัจจุบันได้ เพียงขอให้บอกกับตัวเองว่า นับจากนี้ไป “ฉันจะฟังเสียงหัวใจตนเอง และกลับมารักตัวเองจริงๆ วิธีนี้เรียกว่า Body Scan หรือการทำสมาธิด้วยการสแกนร่างกาย ช่วยผ่อนคลายร่างกายทางหนึ่ง เป็นการฝึกการหายใจเข้าออกลึกๆ ช้าๆ ไปพร้อมการให้จิตระลึกรู้ไปตามส่วนต่างๆ ของร่างกาย จิตใจเราจะสงบลง ช่วยบรรเทาความเจ็บปวดทุกข์ทรมานทางกาย อาทิ โรคออฟฟิศซินโดรม อย่างปวดหัว ปวดหลังและไหล่ กล้ามเนื้อตึง แถมยังแก้โรคนอนไม่หลับได้ รวมไปถึงความทุกข์ทรมานทางใจต่างๆ นานาที่มีอยู่จะเบาลง
เป้าหมายไม่ใช่เพื่อบรรเทาอาการปวดอะไร แต่เพื่อให้เราสามารถจัดการชีวิตได้ดีขึ้นหาก โดยให้พยายามทำทุกวัน เป็นไปได้สามารถทำหลายๆ ครั้งต่อวัน เพื่อทําลายวงจรความตึงเครียดทางร่างกายและจิตใจที่กำลังแทะกินตัวเอง การทําสมาธิสแกนร่างกายจะช่วยให้เรากลับไปรักษาสถานะที่ผ่อนคลายเมื่อเราประสบปัญหาเครียดเกินไปได้อย่างดี
วิธีการทําสมาธิสแกนร่างกาย
- นอน หรือนั่งก็ได้ โดยไม่ต้องมีอุปกรณ์ใดๆ แต่การนอนราบจะดีกว่า หากเรากําลังทําสมาธิสแกนร่างกายก่อนเข้านอน สำหรับการนั่ง ให้นั่งเก้าอี้ เท้าวางราบกับพื้น มือสองข้างวางตรงหน้าขา อยู่ในที่เงียบสงบ และอาจเปิดเพลงบรรเลงเบาๆ
- หลับตา และผ่อนคลายร่างกายทุกส่วน หันกลับมากรุณาต่อตัวเองอีกครั้ง
- หายใจเข้าออกลึกๆ ช้า 2-3 ครั้ง จับที่ลมหายใจที่ปล่อยจากปลายจมูก รับรู้ความเย็นร้อนจากปลายจมูก
- ให้จิตจับจากศีรษะของเรา ไล่อย่างช้าๆ ไปยังหน้าผาก ตาสองข้าง จมูก ปาก กระดูกสันหลัง หัวใจ เอว หน้าท้อง ไล่มาถึงขา และลงไปถึงปลายเท้า ขณะเดียวก็ตระหนักรู้ว่าเรากำลังนั่งอย่างไร เอนตัวไปข้างหน้า หรือ เอนไปข้างหลัง
- ขณะที่เราไล่จิตไปตามอวัยวะต่างๆ ของร่างกาย สังเกตความเจ็บปวด ให้รับทราบ และปล่อยความเมตตาและกรุณาไปที่จุดนั้น แล้วผ่านมันไป
- ค่อยๆ ลืมตา
การทำ Body Scan จะช่วยปลดปล่อยความตึงเครียดในร่างกายได้ ทำได้บ่อยๆ เมื่อความเครียดถามหา จะกี่ครั้งต่อวันก็ได้ เราจะกลับมามีสติรู้ตัวอีกครั้ง Body Scan เป็นอีกวิธีในการอยู่กับปัจจุบัน ใครถนัดหรือคุ้นชินในการอยู่กับปัจจุบันด้วยวิธีอื่น อย่างการทำสมาธิก็ย่อมได้ ทำวิธีใดก็ได้ขอเพียงวิธีนั้นจะทำให้เรามีสติรู้ตัวในทุกขณะ รู้ว่าตอนนี้เรากำลังทำอะไรอยู่ จิตเราก็อยู่ตรงนั้น หากจิตโลดแล่นไปที่อื่น ก็ดึงเขากลับมา
การมีสติรู้ตัวทุกขณะนับเป็นพื้นฐานของการเปลี่ยนแปลงในข้ออื่นๆ เพราะเป็นจุดที่ทำให้เราได้หันกลับมาดูตัวเอง และโลกภายในของตน ฝึกบ่อยๆ ก็เหมือนเรากำลังเดินทางภายใน เพื่อไปสู่ความเติบโตงอกงามของจิตใจ สังเกตสิ่งต่างที่เกิดขึ้นรอบตัวตามที่เป็นจริง ช่วยให้รู้เท่าทัน ใคร่ครวญเป็น รับฟังผู้อื่นอย่างลึกซึ้ง และรับรู้สิ่งต่างๆ ได้อย่างเปิดกว้างขึ้น ทำให้ทุกๆ การตัดสินในของเรานำมาซึ่งความสุขสงบในชีวิต ไม่ด่วนตัดสิน หรือมีปฏิกิริยาโต้กลับแบบขาดการยับยั้งชั่งใจ…หากมีสติอยู่กับตัวตลอดเวลา เราย่อมเป็นผู้มีความเจริญเป็นนิจ
